Sluit venster Print


Optienaam:
2946 STP 24. Invoering van een milieuzorgsysteem
Beschrijving: Een milieuzorgsysteem is het deel van het algehele managementsysteem dat gericht is op het beheersen en verbeteren van prestaties op milieugebied. Door middel van een milieuzorgsysteem wordt de aandacht voor milieu in de bedrijfsvoering verankerd.
Milieuzorg is bij uitstek geschikt voor bedrijven die de aandacht voor milieuaspecten een vaste plaats willen geven in hun bedrijfsvoering. Een milieuzorgsysteem is tevens een helder middel om deze aandacht te tonen aan externe partijen zoals klanten, toeleveranciers, omwonenden, overheden, financiële instellingen, enzovoort.
Bij bedrijven die beschikken over een kwaliteitszorgsysteem op het niveau van de ISO 9000-serie, kan een milieuzorgsysteem relatief eenvoudig worden ingepast.

De elementen die in een milieuzorgsysteem worden onderscheiden, kunnen worden ingedeeld volgens de bekende managementsystematiek `Plan, Do, Check, Act´. Deze systematiek is gebaseerd op de internationale norm ISO 14001, maar ook zeer goed toepasbaar voor bedrijven die (nog) niet een gecertificeerd milieuzorgsysteem verkiezen. Binnen deze systematiek moet aan de volgende elementen aandacht worden besteed:
  • Plan: Milieubeleid, Milieuaspecten en Milieuzorgprogramma
  • Do: Implementatie en uitvoering
  • Check: Controle en corrigerende maatregelen
  • Act: Beoordeling door de directie en continue verbetering
Voor het opzetten en invoeren van een milieuzorgsysteem worden doorgaans de volgende fasen doorlopen:
  1. Commitment van het management en opstellen van de projectgroep ter invoering van het milieuzorgsysteem.
  2. Training over de systematiek van een milieuzorgsysteem (management, projectgroep en overige direct betrokkenen).
  3. Het in kaart brengen van de huidige milieusituatie en de bedrijfsvoering met betrekking tot milieuzorg (´nuldoorlichting´) in vergelijking met de vereiste elementen van een milieuzorgsysteem. Hierbij wordt zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de al in het bedrijf aanwezig zijnde voorzieningen, ingevoerde maatregelen, beleid, doelstellingen procedures, registraties, enzovoort. Deze vergelijking tussen huidige situatie en vereiste elementen wordt ook wel `gap-analysis´ genoemd.
  4. Op basis van de nuldoorlichting en de gap-analysis wordt een gedetailleerd stappenplan ontwikkeld ter (verdere) invoering van het milieuzorgsysteem. Dit stappenplan omvat meestal minstens de volgende elementen:
    • Uitvoeren van een (meer gedetailleerde) milieuaspecten inventarisatie en evaluatie.
    • Opstellen van het milieubeleid en een milieuzorgprogramma.
    • Uitwerking van een aantal standaardprocedures (voor elk milieuzorgsysteem).
    • Uitwerking van een aantal specifieke procedures (afhankelijk van bedrijfs- en processpecifieke situatie).
    • Opstellen van een monitoringprogramma voor díe milieuaspecten die significant zijn bevonden tijdens de milieuaspecten evaluatie.
    • Implementeren van de procedures en werkinstructies en training van het betrokken personeel.
  5. Training interne auditoren en uitvoeren interne audits om de werking van het opgezette milieuzorg systeem te toetsen.
  6. Evaluatie door het management van de werking van het milieuzorgsysteem.
  7. (optioneel). Externe toetsing van het milieuzorgsysteem door een tweede partij (bijvoorbeeld door een klant of de overheid) of door een derde partij (een certificerende instelling), vaak met het oog op certificering volgens de ISO 14001-norm.
Milieuzorg verplicht?
Een milieuzorgsysteem op zich is op grond van IPPC niet verplicht. Wel maakt milieuzorg deel uit van de beste beschikbare technieken (BBT). Hoe uitgebreid zo’n milieuzorgsysteem wordt uitgewerkt, hangt af van de lokale situatie en de aard en omvang van het bedrijf.In de IPPC-richtlijn (96/61/EG; in Nederland geïmplementeerd in de Wm en de Wvo) is het begrip milieuzorgsysteem niet gedefinieerd. Op grond van IPPC is een milieuzorgsysteem ook geen verplicht onderdeel van een vergunningaanvraag of van de vergunningvoorwaarden. Milieuzorg wordt elders gereguleerd, namelijk in de Emas-verordening (2001/761/EC). Dit betekent niet dat milieuzorg onder IPPC geen rol speelt. In artikel 1.1, lid 1, Wm staat het zo: “Beste beschikbare technieken (BBT) omvatten niet alleen technische maatregelen, maar ook onder meer de wijze van bedrijfsvoering”. Een goed werkend milieuzorgsysteem voldoet dus aan de definitie van BBT.

Van de meer recente BREFs is milieuzorg een vast onderdeel. De BBT-conclusie in deze BREFs luidt samengevat: “Het is BBT om een milieuzorgsysteem in te voeren met (een combinatie van) de hierna aangegeven kenmerken”. De toevoeging ‘combinatie van’ geeft aan dat niet elke exploitant per se alle genoemde onderdelen hoeft te implementeren. Bedrijven in sommige IPPC-categorieën kunnen sterk in omvang verschillen. Het zou niet proportioneel zijn om van een bedrijf met twintig werknemers een ISO 14001-gecertificeerd milieuzorgsysteem te verlangen. Wel mogen van in principe elk bedrijf maatregelen worden verwacht als een adequate opleiding van het personeel, het invoeren van veiligheidsinstructies en het opstellen van werkaf-spraken over milieuaspecten van de bedrijfsactiviteiten, zoals het scheiden van afval.
Beschrijving
milieu-effecten:		 Middels milieuzorg kunnen milieuaspecten (milieurisico´s) van de bedrijfsvoering beheerst en verminderd worden. Een milieuzorgsysteem is gericht op preventie van de milieuaspecten en een continue verbetering van de milieuprestatie.
Bij een goed functionerend milieuzorgsysteem kunnen mogelijk afspraken worden gemaakt met de overheid met betrekking tot de milieuvergunning.
Milieuthema('s): Milieuzorg -
Toepasbaarheid: Bedrijven kunnen in meer of mindere mate aandacht besteden aan milieuzorg of elementen daaruit afhankelijk van de grootte van het bedrijf. Zie ook onder milieuzorg verplicht.
Financiële
aspecten (prijspeil 2008):		 Een milieuzorgsysteem is er op gericht om milieuaspecten op een systematische manier te beheersen en te verbeteren, waardoor op kosten wordt bespaard en toekomstige kosten worden vermeden. Door milieuzorg kan een bedrijf zich onderscheiden van concurrenten en kan de relatie met externen (zoals klanten, financiële instellingen, verzekeraars) aanzienlijk verbeteren. Steeds meer klanten verlangen van hun (toe)leveranciers een milieuzorgsysteem, vaak op het niveau van ISO 14001.

Om een goede inschatting te kunnen maken van de benodigde tijd, de investeringen en de benodigde personele inzet voor het opzetten van een milieuzorgsysteem kan gebruik worden gemaakt van een verdere uitwerking van de `gap-Analyis´ beschreven onder punt 3.

Bij bedrijven die beschikken over een kwaliteitszorgsystem op het niveau van de ISO 9000-serie, kan een milieuzorgsysteem relatief eenvoudig worden ingepast.
Voor meer info:
  1. www.nen.nl: ISO-14000-serie, Milieuzorgsystemen.
  2. www.sccm.nl: Certificatiesysteem Overzicht ISO 14001 certificaten, ook informatie over de Europese norm voor milieuzorg te weten EMAS.
  3. www.infomil.nl: Vergunning op Hoofdzaken.
  4. www.iso14000.nl
NMP-thema('s): Milieuzorg